MUHTASAR OSMANLI DEVLETİ TARİHİ

Bazı tarihçilere göre Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Bey'in babası Ertuğrul Gazi,
Onun babasi Gündüz Alp (Veya Süleyman Şah) Onun babası Kaya Alp, Onun babası Gündüz
Alp'tir. Bu soylu aile Oğuz Türklerinin 24 boyunun en soylusu olan Kayı aşiretinin reisi olarak
bulunuyordu. Osman Bey'in babası Ertuğrul Gazi, Selçuklu Sultanı Sultan Alâaddin
tarafından Bizans sınırına bir uç beyi olarak tayin edilmişti. Ertuğrul Gazi'ye yurt olarak verilen
yer bugünkü Bursa, Kütahya ve Bilecik vilâyetlerinin sınırlarının birleştiği yerdir. Sonradan
Söğüt kasabası Bizans'tan alınarak merkez yapılmıştır. Selçuklu Devletinde Uç Beyliklerinin
vazifesi devletin sınırını korumak ve Hıristiyanlara karşı cihat etmekti.Ertuğrul Bey 1281
senesinde vefat etti. Yerine çok üstün kabiliyetlerinden dolayı ailenin en küçük oğlu olmasına
rağmen ittifakla Osman Bey seçildi ve Uç Beyi oldu.Osman Bey üstün siyaset ve savaş
kabiliyeti ile komşuları bulunan Bizans tekfurları ile zaman zaman dostluk kurdu, bazan da
savaştı. Kısa zamanda Bizans'tan hüyük topraklar elde etti.Bursa ve İznik fetholundu.
Yarhisar ve Karacahisar tekfurları ile birlik kurdu. Bunun üzerine Osman Bey, İznik üstüne
yürüdü. 1288 de Karacahisar'ı ele geçirdi. Kalenin kilisesi camiye çevrilerek Osman Bey adına
hutbe okundu ve kadı tayini yapıldı. Osman Bey, Bilecik ve Yarhisar kalelerini aldı. (1299)
Yarhisar tekfurunun kızı Nilüfer'le oğlu Orhan Bey'i evlendirdi. Birinci Murad ile Süleyman
Paşa bu evlilikten dünyaya geldiler Osman Bey 1299'da bağımsızlığını ilân etti. Gazilere
tımarlar verdi. Kalelere subaşı, dizdar ve kadı tayin etti.1301'de Yenişehir ile Yundhisar'ı aldı
ve Yenişehir'i merkez yaptı.Bundan sonra Yenişehir çevresindeki köy ve kasabaları alan
Osman Bey, 1303'de İznik'i kuşattı. Bursa tekfurunun topladığı birliği dağıttı.Sonra da bu
Sehri aldı. (1326) Osman Bey, Bursa'nın fethinden sonra aynı senede vefat etti.Osman
Bey'den sonra yerine oğlu Orhan Bey geçti. Orhan Bey de fetihlere devam etti. Bizanslılardan
İznik ve İzmit'i aldı. İznik kuşatması sırasında kalenin yardımına gelen Bizans ordusu
yenildi ve Karesi Beyliği, Osmanlıların eline geçti. Bizans İmparatoru olmak isteyen
Kantakuzenos'a yardım gönderildi. Sonra sırasıyle Çimbi Kalesi, Gelibolu, Bolayır, Malkara,
Çorlu ve Tekirdağ ele geçirildi. Ankara ahilerden alındı.Osmanlı Devletinde para ilk defa bu
devirde basıldı.Orhan Gazi 1362'de ölünce yerine oğlu I. Murad geçti. Ankara ahileri'Şehire
hâkim oldular. I. Murad hemen Ankara üzerine yürüdü ve şehri geri aldı. (1363) Sonra Çorlu ve
Lüleburgaz'ı ele geçirdi. Kumandanlarından Evranos Bey ve Hacı İlbeyi de Malkara, Keşan,
İpsala, Dedeağaç ve Dimatoka'yı Osmanlı topraklarına kattılar. Lala Şahin Paşa da
Edirne'yi aldı. Filibe ve Gümülcine de Osmanlıların eline geçti. Bunun üzerine Haçlılar
Edirne'ye yürüdüler. Fakat Hacı İlbeyi Haçlıları perişan etti.Sonra Kızılağaç, Yanbolu,
İhtiman, Samokov, Aydos, Karnabat, Sozapol ve Hayrabolu alındı. Bulgar Kralı, Osmanlı
himayesine girdi. Kızkardeşi Prenses Marya'yı I. Murad'a verdi.Çirmen'de Sırplar yenilgiye
uğratılınca (1371), Sırp despotu Osmanlılara bağlandı ve yılda 50 okka gümüşle,
savaşlarda yardımcı asker vermeyi kabul etti. (1381) I. Murad, sonra Bursa'ya döndü. Oğlu
Bayezid'i,Süleyman Şah'ın kızıyla evlendirdi. Kütahya, Tavşanlı, Simav ve Emet gelinin
çeyizi olarak Osmanlılara verildi. Akşehir, Yalvaç, Yenişehir, Karaağaç ve Eğridir Hamidoğlu
Hüseyin Bey'den satın alındı. 1385'de Timurtaş Paşa, İştip, Manastır ve Ohri'yi ele geçirdi.
Bulgaristan'da Sofya ve Niş Osmanlı hakimiyetine geçti. Sırp Kralı ve Bosna Kralı, Hırvat ve
Arnavut Prensleri, Osmanlılara karşı birleşti ve 30.000 kişilik bir kuvvetle, Timurtaş Paşa'yı
Ploşnik'te yendiler.Bundan yararlanmak isteyen Avrupa'lılar, Haçlı Birliği kurdular.I. Murad,
daha Haçlılar birleşmeden Ali Paşa ile Bulgar Kralını ve Dobruca Prensinin kuvvetlerini
yenerek onların Haçlılarla birleşmesini önledi. (1388) Sonra I. Murad Rumeli'ye geçti ve iki
ordu Kosova'da karşılaştı. Haçlılar yenildi. Savaştan sonra I. Murad bir Sırplı tarafından
şehid edildi. (1389) Yerine oğlu Bayezid geçti.I. Murad'ın ölümünden faydalanmak isteyen
Anadolu'da Aydınoğulları, Saruhanoğulları, Germiyanoğulları, Menteşeoğulları,
Hamidoğulları Beylikleri, Osmanlılara savaş açtılar. 1389'da Yıldırım Bayezid,onların
Anadolu'daki hâkimiyetlerine son verdi. Bir sene sonra da Karamanlılar'la, Beysehir'i
Osmanlılara bırakmak şartıyle barış yapıldı. Yıldırım Bayezid, 1396'da İstanbul'u kuşattı.
Bu kusatma yeni bir Haçlı seferine sebep oldu. Niğbolu'da savaş Haçlıların yenilgisiyle
sonuçlandı.Sonra İstanbul kusatmasına devam edildi. Anadolu Hisarı yapıldı. İstanbul
kuşatmasm vezir Ali Pasa'ya bırakan Yıldırım, Anadolu'ya geçerek,Konya'yı Osmanlı
topraklarına kattı. Kadı Burhaneddin'in ülkesi ve Malatya ele geçirildi.Yıldırırn Bayezid,
Anadolu'da bulunduğu sırada "Boucicant" kumandasında bir donanma İstanbul'a yardıma
geldi. İstanbul'u Türklerin kuşatmasından kurtardı ve şehir yakınındaki kaleleri geri aldı.
Yıldırım Bayezid buna çok üzüldü. 1400'de İstanbul'u yeniden kuşattı. Bu defa da Timur'un
Anadolu'ya girmesi kuşatmayı kaldırmasına sebep oldu. Anadolu'ya giren Timur, Sivas'ı
alarak yağmaladı. Oradan Doğu Anadolu ve Suriye'ye döndü. Yıldırım ordusunu topladı ve
1402'de Timur ile Ankara'da karşılaştı. Savaş Bayezid'in yenilmesi ve esir olması ile
sonuçlandı. 1403'de Yıldırım Bayezid öldü. Onun ölümünden sonra, oğullarından Süleyman
Rumeli'de, İsa Çelebi Balıkesir'de. Mehmed Çelebi Amasya'da ve Musa Çelebi Bursa'da
padişahlık ilân ettiler. Sonunda Çelebi Mehmed tek hâkim durumuna girdi. Fakat 1421'de
vefatı üzerine yerine oğlu Il. Murad geçti. Kardeşi Mustafa'nın isyanını bastırdı. Bizans'ı
kuşattı. Venediklilerle savaştı. Eğriboz'a ve Mora'ya akınlar yapıldı. 1430'da Selânik,
Venediklilerden alındı. Eflak ve Sırbistan yeniden Osmanlı Devletine bağlandı. (1437)
Hamidili, Taşili, Konya, Beyşehir alındı. Il Murad tahtı oğlu Mehmed'e bıraktı. Bu ise
Haçlıların yeni saldırılarına sebep oldu. Il. Murad, Osmanlı ordusunun bayna tekrar geçerek
Haçlıları Varna'da yendi ve yeniden padişah oldu. 1448'de bir Haçlı ordusunu da Kosova'da
yendi. Il Murad buradan Arnavutluk'a bir sefer yaptı. Akçahisar kuşatıldı, fakat
alınamadı.1451'de Il. Murad ölünce yerine oğlu Mehmed padişah oldu. Il. Mehmed,
Rumelihisarn yaptırorak İstanbul'u kuşattı. 53 gün süren bir kuşatmadan sonra sehri fethetti.
(29 Mayıs 1453) Sırbistan ve Mora ele geçirildi. Ege'de Limni, Toşoz, Midilli, İmroz ve Eğriboz
Osmanlıların eline geçti. Fatih Sultan Mehmed sonra 1461'de Trabzon Rum
İmparatorluğu'na son verdi. Kırım'daki Ceneviz Kolonileri ele geçirildi. Kırım Osmanlı
Devletine bağlandı. 1473'de Akkoyunlular'a karşı sefere çıkıldı. Fatih Sultan Mehmed
Otlukbeli'nde Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ı kesin olarak yendi. Fırat Nehrine kadar
bütün Anadolu, Osmanlıların eline geçti. 1474'de Karaman Beyliği'ne son verildi. 1480'de
Gedik Ahmed Paşa, İtalya'nın fethi için çıktı. Otranto Kalesi'ni ele geçirdi. Fatih'in ölümü
üzerine İtalya'nın fethi mümkün olmadı. Fatih 1481'de Mısır seferine çıktı. Fakat Gebze'de
öldü. Yerine oğlu Bayezid geçti. Cem Sultan Bayezid ile mücadele etti. Gem Sultan Rodos
şövalyelerine, oradan da Papa'ya sığındı.Napoli'de 1595'de öldü. Cem Avrupa'da
bulunduğu sırada, Bayezid önemli seferlere girişmekten çekindi. Bayezid zamanında Hersek
ve Boğdan Osmanlı hâkimiyetine girdi.Memlüklar'la Çukurova'da 1485'de başlayan savaşlar
altı sene sürdü. Savaşlar Tunus hükümdarının aracılığı ile sona erdi. Çukurova'da
Osmanlıların eline geçirdiği yerler, Mekke ve Medine vakfı olduğundan,Mısırlılara geri verildi.
Mora'da Inebahtı, Modon, Koron ile Adriya kıyılarındaki Draç Limanı ele geçirildi. Sah
İsmail, şii mezhebiyle ilişkisi dolayısıyle, Sah Kulu isminde bir kimse vasıtasıyla, Anadolu'da
isyan karttı. Asiler, Hadım Ali Paşa kumandasındaki orduya yenildiler. Bayezid'in son
zamanlarında oğulları arasında saltanat mücadelesi başladı.Yeniçeriler, kahramanlığına ve
cesaretine hayran oldukları Yavuz Selim'in tarafm tuttular. 1512'de Bayezid, tahtı Selim'e
bırakmak zorunda kaldı.Yavuz, Anadolu'da büyük bir nüfuz sahibi olan sii'lere karşı harekete
geçti. Devlete isyan eden 40.000 kisiyi öldürttü. Sonra da Sah İsmail'e savaş açtı.
Çaldıran'da yapılan savaşta, Şah İsmail yenildi. Doğu Anadolu Osmanlıların eline geçti.
Sonra Dulkadiroğulları'mn ülkesi ile Maraş ve Elbistan fethedildi. Memlüklar önce Merci
Dabık'da (1516),sonra da Ridaniye'de (1517) yenildiler. Suriye, Mısır ve Hicaz Osmanlı
idaresine geçti. Yavuz Sultan Selim yeni sefer için Edirne'ye giderken Çorlu'da öldü. (1520)
Yerine oğlu Süleyman hükümdar oldu.Mısır'da "Canberdi lsyanı" bastırıldı. Belgrad ve
Rodos Osmanlı topraklarına katıldı. lohac;'ta yapılan savaşta Macar ordusu yenildi.
Macaristan Osmanlı Devleti'ne bağlı bir krallık haline getirildi. 1529'da Viyana kuşatıldı.
Fakat şehir alınamadı. Osmanlı ordusunun çekilmesinden sonra, Avusturya'lıların Budin'i
tekrar almaya teşebbüs etmeleri üzerine Kanuni 1532'de Alman Seferine çıktı. Avusturya
toprakları yağmalandı. Avusturya'lılar ile 1533'te barış yapıldı. Sadrazam Ibrahim Paşa
Iran'a gönderildi. Sonra kendisi de hareket etti.Tebriz ve Bağdat alındı. Bundan sonra
Akdeniz seferleri başladı. Venedik'e savaş açıldı. Kanuni karadan, Barbaros Hayreddin ise
denizden hareket etti. 1537'de Korfu Adası kuşatıldı, fakat alınamadan geri dönüldü. Bir yıl
sonra da Barbaros Preveze'de, Hıristiyan donanmasını yenerek Osmanlı Imparatorluğu'nun
Akdeniz hâkimiyetini sağladı. Bu sırada Mısır Valisi Hadım Süleyman Paşa, Hint
Okyanusu'nda Portekizlilerle savaştı. 1540 yılında Macaristan bir Türk eyaleti haline getirildi.
1543'te Barbaros Hayreddin Paşa, Fransa Kralı I. François'e yardım etmekle görevlendirildi.
Barbaros, Osmanlı donanmasına katılan Fransız donanmasıyla birlikte, Niş'i bombardıman
etti. Bu arada Kanuni de Estergon Kalesi'ni aldı. Ertesi sene de Iran üzerine hareket edildi.
Şah Tahmasp, padişahın karşısına çıkmaya cesaret edemediği için, birçok kale
alındı.1552'de Şah Tahmasp yeniden saldırdı. Osmanlı ordusu, Nahçivan'a kadar ilerledi.
Sonra geri dönüldü. Şâhın elçisi gelerek barış yapılmasını istedi. Azerbeycan, Doğu
Anadolu, Irak Osmanlılarda kaldı. Kanuni 1566'da Zigetvar Kalesi'ni almak üzere yola çıktı.
Kuşatma devam ettiği sırada öldü. Ölümünden kısa bir süre sonra da kale alındı. Yerine oğlu
Selim geçti. Selim zamanında Kıbrıs ele geçirildi. (1570) Osmanlı donanmasının büyük bir
kısmı, Inebahtı'da Haçlılar tarafından yok edildi. Il.Selim 1574 yılında vefat edince, yerine
oğlu Ill. Murad geçti. Sokullu Mehmed Paşa sadrazamlıkta bırakıldı. Iran'la 12 yıl süren
savaşlar, Osmanlıların üstünlüğü ile sonuçlandı. 1590'da Istanbul Anlaşması yapıldı.Tebriz,
Karabağ, Gence, Kars, Tiflis, şehrizor, Nihavend, Luristan Osmanlı hâkimiyetine geçti.Osmanlı
- Avusturya savaşları yeniden başladı ve Osmanlı Devleti'ne bağlı olan Erdel Kralıyla, Eflak
ve: Boğdan Voyvodaları da Avusturya İmparatoru Rudolf ile birleşerek, Osmanlı Devleti'ne
isyan ettiler. Bu savaşlar sırasında Ill. Murad öldü. Yerine oğlu Mehmed geçti. (1595)1596'da
Eğri Kalesi alındı. Hâçova'da Avusturya ordusu yenildi. Bundan sonra Kanije Kalesi alındı.
1601'de Avusturya'lıların kaleyi geri almak için giriştikleri saldırılar, Tiryâki Hasan Paşa'nın
başarılı savunması karşısında bir sonuç vermedi. Sonra Estergon Kalesi alındı. Erdel, Eflâk
ve Boğdan tekrar Osmanlılara bağlandı. 1606'da Avusturya ile Zitvatorak Anlaşması yapıldı.
Eğri, Kanije, Oyvar Osmanlılara geçti.Avusturya savaşı devam ederken Ill. Mehmed öldü.
Yerine

oğlu I.Ahmed geçti. 1603'te Osmanlılar Avusturya savaşları ile uğraşırken,
İran Şahı Osmanlı topraklarına saldırdi. İran savaşlarının bu ikinci safha" sına da,
İstanbul'da yapılan bir antlaşmayla son verildi. Iran'lılar her yıl Osmanlılara iki yüz yük ipek
vermeyi kabul ettiler. Şah Abbas 200 yük ipeği vermeyince, İran'a tekrar savaş açıldi. Bu
defa bir başarı elde edilemedi. 1618'de yapılan yeni bir antlaşma ile savaşlara son verildi. Bu
arada Anadolu'da Celâli Isyânları başladı. Devleti Aliyye zayıflamaya yüz tuttu. Askeri
başarılar azaldı. Karayamcı, Deli Hasan, Tavil Ahmed,Kalenderoğlu, Canbuladoğlu gibi Celâli
reisleri, senelerce merkez idâresine ve kapıkulu askerlerine karşı savaştılar. Bu isyanlar
Kuyucu Murad paşa zamanında bastırıldı. I. Ahmed'den sonra tahta geçen

devamıı...

I.
Mustafa,hâstaydı. Bu yüzden tahttan indirildi. Yerine Il. Osman pâdişah oldu.Il: Osman
zamanında Lehistan kazaklarının Osmânlı topraklarına saldırmaları yüzünden meydana
gelen savaşa Il. Osman da katıldı. Il. Osman bu savaşta yeniçerilerin disiplinsizliğini gördü ve
onları ortadan kaldırmaya, yeni bir askeri teşkilât kurmaya karar verdi. Yeniçeriler isyan ettiler.
1622'de Il. Osman tahttan indirildi ve öldürüldü. Yerine ikinci defa I. Mustafa getirildi. I. Mustafa
kısa bir süre sonra tahttan indirilerek yerine IV. Murad padişah oldu. İran'la savaş yeniden
başladı. 1624'de Bağdat İran'lılar tarafından ele geçirildi. Anadolu'da Abaza Mehmed Paşa
İsyanı, İstanbul'da ise Kapıkulu Ocakları'nın isyanı çıktı. IV. Murad sıkı bir disiplin kurdu
ve kanlı temizlik hareketleriyle asayişi yeniden sağladı. Devlet nizamına bir çekidüzen
verdikten sonra, birinci İran seferine Cıktı. Revan'ı İran'lılardan geri aldı. İkinci İran
seferinde de Bağdat'ı ele geçirdi. IV. Murad 1640'da ölünce, yerine kardeşi İbrahim
geçti.1645'de başlayan Girit Savaşında, Hanya Kalesi alınmakla birlikte adanın büyük bir
kısmı Venediklilerde kaldi. Venedikliler donanmalarıyla Osmanlı kıyılarına saldırdılar. Bu
arada Sultan İbrahim tahttan indirildi,yerine oğlu IV. Mehmed geçti. İstanbul'da kapıkulu
ocakları, Anadolu'da Celâli isyanları ve Girit'te toprak kayıpları devam .etti. 1656'da Köprülü
Mehmed Paşa. sadrâzâm oldu. Köprülü Mehmed Paşa, IV. Murad devrindeki gibi Osmanlı
Devletine eski kudretini kazandırdı. Istanbul'daki âsiler temizlendi. Venedikliler üstüne
yüründü. Venedik donanması yenilerek adalar geri alındı. Sonra Osmanlı Devletine isyan
etmiş olan Erdel Kralı üstüne bir sefer yapıldı. Yanova Kalesi ve daha bazı kaleler alındı.
Abaza Hasan Paşa isyanı bastırıldı. 1661'de Köprülü Mehmed Paşa'nın ölümünden sonra
yerine oğlu Fazıl Ahmed Paşa sadrâzâm oldu. Avusturya'ya savaş açıldı ve Köprülü Fazıl
Ahmed Paşa, "Serdâr-ı Ekrem"tâyin edildi. Uyvar ele geçirildi. 1664'de Zerinvar Kalesi alındı.
Fazıl Ahmed Paşa sonra Girit'e hareket etti. Kandiye Kalesi ele geçirildi ( 1669).Bazı küçük
kaleler Venediklilerde kalmak şartıyle Girit Adası Osmanlı Devletıne geçti. Kazaklara saldıran
Lehistan'a karşı bir sefer yapıldı.Kamaniçe Kalesi ele geçirildi. Fazıl Ahmed Paşa 1676'da
öldü ve yerine Kara Mustafa Paşa sadrâzâm oldu. Rusların eline geçmiş olan Çehrin Kalesi
geri alındı.1683'de Avusturyâ'ya savaş açıldı. Viyana ikinci defa kuşatıldı. Kırım Hanının
ihâneti yüzünden, Viyana'nın yardımına gelen Lehistan Kralı Osmanlı ordusunu yendi.
Avusturya, Venedik ve Lehistan Osmanlı Devletine karşı birleşti. Daha sonra bu ittifaka
Rusya da katıldı. Osmanlı Devleti yenildi. 1699'da imzalanan Karlofça Antlaşmasıyla
Tamyvar dışında kalan bütün Macaristan Avusturya'ya, Mora Venedik'e, Podolya ve
Kamaniçe Lehistan'a, Azak Kalesi de lstanbul Anlaşmasıyle Rusya'ya bırakı1dı.
(1700)Düzen yeniden bozuldu. İstanbul'da ve Anadolu'da birçok isyan çıktı. IV. Mehmed
tahttan indirildi. Karlofça ve İstanbul Antlaşmalarıyla uğranılan kayıpların giderilmesi için
teşebbüse geçildi. İsveç Kralı'nın Osmanlı topraklarına sığınması ve yardım istemesi
sebebiyle 1710'da Osmanlı Devleti, Rusya'ya savaş açtı. Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa
mandasındaki Osmanlı Ordusu Prut'ta Rus Ordusunu yendi. Savaştan sonra yapılan Prut
Antlasmasıyle (1711) İstanbul Antlaşması uyarınca Ruslara verilmiş olan yerler geri alındı.
Sonra Venedik'e savaş açıldı.(1714) Karlofça Antlaşmasıyla Venedik'e geçmiş olan Mora ve
öteki ada1ar geri alındı.1716'da Avusturya ile savaş başladı ve büyük kayıplar verildi.
Avusturya'lılar Tamyvar'ı ve Belgrad'ı ele geçirdiler. 1718'de Pasarofça Antlaşmasıyle
savaşlara son verildi. Sonra Lâle Devri başladı. (1718 - 1730)Matbaa da bu devirde açıldı.
1723'de başlayan İran savaşlarında, Kafkasya ve Irak'a sınır olan Iran topraklarında
önem!i yerler Osmanlı ordusunca ele geçirildi. Savaşa 1727'de Hemedan Antlaşmasıyle son
verildi. Il. Sah Tahmasp tahta geçince, Osmanlılara geçen Hemedan ve Tebriz'i geri aldı.
Istanbul'da Patrona İsyanı çıktı. İbrahim Paşa öldürüldü. Ill. Ahmed tahttan indirildi. Yeni
padişah I. Mahmud zamanında da savaşlara devam edildi. Bu sırada Ruslar Azak kalesini
aldılar ve Kırım'ı isti1â ettiler. Kırım Şehirlerinden Bahçesaray, Akmescid, Gözleve Ruslar
tarafından tahrip edildi. Avusturya da Osmanlı Devletine karşı savaş açtı. Osmanlı kuvvetleri
bu savaşlar sırasında, özellikle Avusturya cephesinde düşmana başarıyla karşı koydu.
1739'da Belgrad Antaşmasıyla, Belgrad ve Semendire tekrar Osmanlılara geçti. Avusturya ile
barış yapılmasından sonra Rusya da barış istedi. Antlaşmaya göre; Azak Kalesi yıkıldı ve
her iki devletin tasarrufundan çıktı. Rusya'nın Karadeniz ve Azak Denizinde savaş ve ticaret
gemisi bulundurmayacağı kabuledildi. Fransa'ya büyük imtiyazlar verildi. Bu defa yine İran
gailesi çıktı.İran Şahı Şii'liğin de Kâbe'de, dört sünni mezhep yanında temsil edilmesi için
özel bir yer istedi. Osmanlı Devleti bu isteği kabul etmediğinden, lran ile yeniden savaş
başladı. (1742) bu savaşlar Osmanlı Devletinin kazanmasıyla sonuçlandı. 1768'de Rusya ile
yeni bir savaş başladı.Osmanlı orduları ağır yenilgilere uğradı. Kırım, Eflak, Boğdan Ruslar
tarafından istilâ edildi. Mara Rumları Osmanlı Devleti aleyhine ayaklandı.Ceşme'deki
Osmanlı donanması, Rus donanması tarafından yakıldı. 1774'de bu savaşlar Küçük
Kaynarca Antlaşması i1e son buldu. Bu antlaşma gereğince; Kırım Osmanlı Devletinden
ayrılıyor, Aksu ırmaği iki devlet arasında sınır oluyor, Kafkasya'da bir kısım toprak Ruslara
bırakılıyordu. Bu senelerde yine Akka'da ve Arabistan'da isyanlar çıktı.1783'de Ruslar
Kırım'ı tamamen aldılar. Bu arada Osmanlı Devletinde askeri istilah1ara girişildi.
Mühendishanei Bahri Hümayun açıldı. 1787'de Kırım'ın yeniden alınması için Rusya'ya
savaş açıldı. Avusturya da hemen Rusya'ya yardıma koştu. Osmanlı orduları iki cephede
savaşmak zorunda kaldı. Avusturya'ya karşı başarılı sonuçlar alındı. Fakat Rusya
karşısında savaşlar başarısızlıkla sonuçlandı. Fransız devrimi ve Osman1ı Prusya
Ant1aşması, Avusturya'yı savaşı durdurmak zorunda bıraktı. Avusturya ile Ziştovi
Antlaşması imzalandı.Antlaşma gereğince Avusturya Osmanlılardan aldığı toprakları geri
verdi. 1792'de Osmanlı Rus savaşı Yaş Antlaşması ile sona erdi. Özi Rusya'ya bırakıldı.
Rusya da savaşlar sırasında işgal etmiş olduğu kale ve şehirleri geri verdi.Osmanlı Devleti
Kırım'ı alma isteğinden vazgeçti.Bu savaşlar devam ederken, Osmanlı tahtına Ill. Selim
geçti. Selim şehzadeliğinde ve padişahlıgı dönemindeki iki büyük savaşta, Osmanlı
ordularının Avrupa devletlerinin ordularına göre geri kaldığını gördü. Yeniçeri Ocağından
ayrı, "Nizam-ı Cedid" adında yeni bir ordu kurdu. Yeniçeri Ocagı, Topçu ocağı, Humbaracı
ocağı ve Tımarlı Sipahiler ile donanma yeniden düzenlendi. Londra, Paris, Viyana, Berlin gibi
Avrupa'nın büyük başkentlerinde devamlı elçilikler kuruldu. 1789'da Mısır Fransa'nın
saldırısına ugradı. Mısır kolaylıkla Fransızlar tarafından işgal edildi. Bu işgal karşısında
Osmanlı Devleti önce Rusya, sonra da Ingiltere ile, Fransa'ya karşı anlaştı. Fransızlar
tarafından işgal edilmiş olan adalar geri alındı.1799'da Napolyon, Suriye'yi almak için Akka
Kalesini kuşattı. Fakat yenilerek Mısır'a geri çekildi. Bundan sonra da Osmanlı Ingiliz
kuvvetlerine karşı koyamadı ve Mısır'ı boşalttı. 1806'da Ruslar Eflak - Boğdan'a
saldırdılar. İngiltere Osmanlı Devletini Rusya ile barışa zorlamak için, donanması Çanakkale
Boğazından geçirerek Istanbul önlerine gönderdi.Fakat bu tehdit, bir sonuç vermedi. Ingiliz
donanması geri çekilmek zorunda kaldı. Ingilizler Mısır'a çıkarma yaptı. Rus donanması da
Bozca ada'yı ele geçirdi. Bu sırada İstanbul'da Kabakçı Isyanı çıktı. Ill. Selim tahttan
indirildi ve öldürüldü. Yerine IV. Mustafa geçti. Fakat Alemdar Mustafa, IV. Mustafa'yı tahttan
indirerek, yerine Il. Mahmud'u geçirdi.Kendisi de sadrazam oldu. Yeni bir ordu kuruldu ve
adına "Sekban-ı Cedid" denildi. Yeniçeriler Babıâli'yi basarak, Alemdar Mustafa'yı
öldürdüler. (1808) Âsiler bu arada Il. Mahmud'u tahttan indirerek yerine IV. Mustafa'yı padişah
yapmak istediler. Fakat Il. Mahmud kardeşi IV. Mustafa'yı öldürttü. Sekban-ı Cedid de
kaldırıldı. Bu sırada Osmanlı Rus savaşı devam ediyordu. Rusçuk, Yergöğü ve Niğbolu'yu
alan Ruslar Lofça'ya girdiler. Savaşa 1812'de Bükreş Antlaşması ile son verildi. Prut ırmağı
iki devlet arasında sınır kabul edildi. Anadolu sınırı da değişmedi. Eflak Boğdan Osmanlı
Devletine geri verildi. Mora Rumları ayaklandı. Bütün Mora âsilerin eline geçti. Mora ve Girit
valilikleri Mehmed Ali Paşa'ya verildi. Mora'da. âsilerin eline geçmiş olan şehir ve kasabalar
geri alındı.Buna Ingiltere, Rusya ve Fransa tepki gösterdi. 1827'de bu üç devlet Navarin'de
Osmanlı - Mısır donanmasını yaktı. Rusya da savaş ilân etti.Ruslar Eflak ve Boğdan'ı aldı.
Kalas, Ibrail, Isakçı, Tolçi, Maçin ve Silistre Kalelerini ele geçirdiler ve Edirne'ye kadar
ilerlediler. Doğu Anadolu'da da Erzurum'a kadar geldiler. 1829'da Edirne Antlaşması
yapıldı.Doğu Anadolu'da Anapa, Poti, Ahıska Ruslara bırakıldı. Rumeli'nde işgal edilen
yerler Osmanlılara geri verildi. 1830'da Osmanlı Devleti, bağımsız bir Yunan Devleti'nin
kurulmasını da kabul etti. Cezayir Fransa tarafından işgal edildi. Mısır Valisi Mehmed Ali
Paşa da isyan etti. Mısır ordusu Kütahya'ya kadar ilerledi. Mehmed Ali Paşa'ya karşı Il.
Mahmud Rusya'dan yardım istedi. 1833'de Kütahya barışı yapıldı. Buna göre : Suriye Valiliği
Mehmed Ali Paşa'ya, Adana Valiliği de Ibrahim Paşa ya verildi. 1839'da Mısır'la yeniden
savaş başladı. Nizip'te Osmanlı ordusu yenildi. Bu arada Il. Mahmud öldü. Yerine oğlu
Abdülmecid geçti.Avrupa devletleri, Mehmed Ali Paşa'ya çok baskı yaptılar. Suriye Valiligini
terkettirdiler. Boğazlar 1841'de bütün savaş gemilerine kapatıldı. 1839'da Tanzimat Fermanı
ilân edildi ve bu ferman birçok yenilikler getirdi. Böylece Osmanlı Imparatorluğu'nda Tanzimat
Devri başladı.Bu arada Lübnan meselesi ortaya çıktı. 1846'da Lübnan Fransa'nın
müdahalesiyle iki kaymakamlı hale geldi. Yine bu sıralarda Eflak ve Bogdan'da ihtilâller çıktı.
Osmanlı Devleti bu hareketleri Rusya'nın yardımıyla bastırdı. Avusturya'ya isyan ederek
Osmanlı Devletine sıgınan Macar mülteciler, Avusturya ve Rusya'nın bütün baskılarına
ragmen, onlara teslim edilmedi. 1853'de Kırım Savaşı başladı. Osmanlı Devleti Tuna
boyunda tek başına, Kırım'da ise Fransa ve Ingiltere ile birleşerek, Rusya'ya karşı savaştı.
1856'da Paris Antlaşmasıyla savaş sona erdi.1860'da Fransa, Lübnan ve Suriye'ye birlikler
gönderdi. Lübnan için yeni bir nizamname hazırlandı. Bu sırada Abdülmecid öldü ve yerine
Abdülaziz geçti, Onun tahta geçmesinden sonra, Balkanlarda yeni karışıklıklar oldu. Osmanlı
Devleti, Balkanların isteklerini kabuI etmedi ve isyan bastırıldı. İsyanın bastırılmasından
sonra Girit'te ayaklanma oldu.1868'de bir fermanla, Girit'in yeni düzeni ilân edildi.1876'da
Abdülaziz tahttan indirilerek, yerine V. Murad geçirildi. V.Muradın akli dengesi bozuktu. 90 gün
sonra onun da yerine Il. Abdülhamid geçirildi. Sırbistan Osmanlı Devletine karşı savaş ilân
etti. Sonra Karadağ da Sırbistan'a katıldı. Osmanlı orduları, Abdülkerim Nadir Paşa ve
Muhtar Paşa kumandasında, Sırbistan ve Karadağ ordularını yendiler. Sırp ordusu,
Cernayev'in teşvikiyle Prens Milan'ı Kral iIan ederek,savaşa yeniden başladı. Osmanlı
ordusu, Sırpları tekrar yendi. Osmanlı Devleti, Rusya'nın isteği üzerine savaşları durdurdu.
23 Aralık 1876'da İstanbul'da konferans başladı. Aynı gün, Osmanlı Devleti I. Meşrutiyeti
ilân etti. Konferans bir karar alınamadan dağıldı. Sonra 1877 - 1878 Osmanlı Rus savaşı
çıktı. Savaşlar, Balkanlarda ve Anadolu cephesinde yapıldı. Ruslar, Ayastefanos ve
Erzurum'a kadar ilerlediler. Önce Ayastefanos, sonra da Berlin Antlaşmaları imzalandı.
Abdülhamid Han, Meclis-i Mebusan'ı dağıtarak idareyi eline aldi. Berlin Kongresi başlamadan
önce de Ingiltere, Kıbrıs'ı işgal etti. Avusturya, Bosna - Hersek'i. Fransa Tunus'u, Ingiltere de
Mısır'ı aldı. Doğu Rumeli eyaleti de Bulgaristan'a bağlandı. (1885)Albay Bassos
kumandasında 10.000 Yunanlı,Girit'e çıktı. Girit müslümanları öldürülmeye başlandı.
1891'de Albay Bassos, adayı Yunan Kralı adına ele geçirdiğini ilân etti. Yunanistan, Rumeli
sınırında Osmanlı sınırına saldırdı. Bu saldırılar karşısında, Osmanlı Devleti
Yunanistan'a savaş açtı.Edhem Paşa kumandasındaki Osmanlı orduları, birçok savaşta
Yunan ordularını yendi. Yunanistan barış istemek zorunda kaldı ve 1897'de Tanbul Barışı
imzalandı. Bir müddet sonra Girit de Osmanlı Devletinden ayrılmış oldu. Makedonya'da
1902'de ihtilâl .çıktı. Il. Abdülhamid Han,Hüseyin Hilmi Paşa'yı Selânik, Manastır ve Kosova
müfettişi tayin etti.1908'de Meşrutiyet yeniden ilân edildi. Çok geçmeden de Il. Abdülhamid
Han tahttan indirildi. Bu ise Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılması için atılan son adım oldu.
Italya, Trablusgarp'a saldırdı. Oniki ada İtalyan donanması tarafından işgal edildi.
Trablusgarp ve oniki ada, Italya'ya bırakıldı. Osmanlı orduları, dört Balkan devleti
karşısında yenilgiye uğradı. Balkan devletleri, Çatalca'ya kadar geldiler. 30 Mayıs 1913'de
Londra'da imzalanan antlaşmaya göre; Midye - Enez hattı Osmanlı Devletinin sınırı oldu.
Edirne, Bulgaristan'da kaldı. Girit de elden çıktı. Bir müddet sonra Osmanl! Devleti, Kırklareli
ve Edirne'yi geri aldı. Balkan savaşlarından sonra, Birinci Dünya Savaşı çıkti. Osmanlı
Devleti, Almanya'nın yanında Fransa, Ingiltere ve Rusya'ya kary savaşa girdi. (11 Kasım
1914) Savaş 4 yıl sürdü. Anadolu'da Ruslara, Irak, Suriye, Filistin ve M!sır'da Ingilizler'e kary
savayldı. Almanya, Avusturya ve Bulgaristan ile birlikte Osmanlı Devleti de, İngiltere - Fransa
karşısında yenik düştü. 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi imzalanarak savaşlara son
verildi. Bu sırada V. Mehmed Reşad ölmüş ve yerine IV. Mehmed Vahidüddin padisah
olmuştu. Mütarekeden sonra İttihat ve Terakki ileri gelenleri, memleketi terk ettiler. Itilâf
devletleri, Istanbul'a girdi. Kars Ermeniler, Ardahan Gürcüler, Antalya Italyanlar, İzmir
Yunanlılar, Urfa,Antep, Maraş ve Adana Fransızlar tarafından işgal edildi.Bu arada Anadolu
da yeni bir- idare oluşturuldu. 23 Nisan 1920'de Büyük Millet Meclisi toplandı. Elde kalan
toprakların müdafaa ve korunması, Meclis tarafından deruhte edildi. 1908'de Abdülhamid
Han'ın tahttan indirilmesinden sonra, devlet idaresinde hiç fonksiyonu kalmayar padişahlık, 1
Kasım 1922'de kaldırıldı. Osmanlı Hanedanıın bütün fertleri için yurt dışına çıkarılma
kanunu yapıldı ve Osmanlı ailesinin bütün fertleri, Türkiye'yi terkettiler.Osmanlıların saltanatı
bir tek sülaleden gelen tarihin en uzun ömürlü saltanatı olmuştur. Osmanlı Devletinin kurucusu
bulunan Osman Beyin idareyi ele aldığı tarih olan 1281 tarihinden saltanatın kaldırıldığı tarih
olan 1922 yılına kadar tam 641 sene saltanatları devam etmiştir. Osmanlılar ayrıca Yavuz
Sultan Selim'in 1516 yılında halifelik ünvanını da almasından 1924 yılında halifeliğin
kaldırılmasına kadar 407 sene müslümanların halifesi sıfatını da üzerlerinde taşımışlardır.
Fakat şurası bir gerçektir ki gerek halifelik ve gerekse saltanat İkinci Abdülhamid'in tahttan
indirilmesi ile tesirini tamamen yitirmiş bir mefhum haline gelmişti.Bu durum göz önüne alınacak
olunursa Osmanlıların halifeliği 393 sene devam etmiştir ve İkinci Abdülhamid Hazretleri ile
son bulmuştur. İkinci Abdülhamid Hazretleri Hazreti Ebü Bekir radıyallahu anh hazretlerinden
itibaren 98. halife bugün son halife olarak bildiğimiz Abdülmecid ise 101.halifedir.